اقدامات خودجوش مردم مشهد در خدمتگزاری به زائران رضوی در ایام نوروز ۱۴۰۴ | به رسم میزبانی
مشهدی‌ها و مجاوران امام رئوف (ع) که بیش از هر کس، خود را ﻧمک پرورده و مرهون الطاف ایشان می‌بینند، به پاس توفیق همجواری، به صورت شخصی یا در قالب پویش‌های مردمی پای کار می‌آیند و از هر فرصتی برای خدمت به زائران امام بهره می‌برند.
زهرا شریعتی | شهرآرانیوز؛ با دیدن انواع واقسام هتل ها، مسافرخانه ها، زائرسرا‌ها و سایر مکان‌های اسکان عمومی در شهر، شاید تصور کنیم که مشکلی برای اسکان زائران وجود نداشته باشد، اما واقعیت این است که ظرفیت همه این‌ها درمجموع به یک میلیون نفر نمی‌رسد و به ویژه در ایام تعطیلات و مناسبت‌ها مانند نوروز، پاسخگوی حضور میلیونی زائران داخلی و خارجی نیست؛ بماند که تأمین هزینه اسکان در این مکان‌ها هم از عهده همه زائران برنمی آید، از این رو مشهدی‌ها و مجاوران امام رئوف (ع) که بیش از هرکس، خود را ﻧمک پرورده و مرهون الطاف ایشان می‌بینند، به پاس توفیق همجواری، به صورت شخصی یا در قالب پویش‌های مردمی پای کار می‌آیند و از هر فرصتی برای خدمت به زائران امام بهره می‌برند، حتی اگر مثل روز‌های پایانی پارسال روزه دار باشند یا مشغول آداب ورسوم نوروز؛ گزارش پیش رو گوشه‌هایی از این خدمتگزاری مجاوران حریم رضوی را در تقارن بهار طبیعت و بهار معنویت به تصویر کشیده است.
برای گره گشایی اینجا هستیم
مسجد و حسینیه بلال در منطقه طلاب که می‌شود گفت تنها مسجد مشهد در میزبانی تمام وقت از زائران است، از پنج سال پیش با خدماتی، چون اسکان و پذیرایی صبحانه، ناهار، شام، بازی برای بچه‌ها و جشن و مسابقات فرهنگی، خدمتگزار زائران در طول سال و به ویژه ایام خاص است.
جلال پاکباز، از فعالان مسجد، می‌گوید: هنگام بازسازی مسجد در دهه۹۰ باتوجه به مشکلاتی که برای اسکان زائران شاهد بودیم، دغدغه مان کمک به آن‌ها در این زمینه بود؛ به همین خاطر با هیئت امنا و بزرگان محله صحبت کردیم و بنا شد ساختمان به گونه‌ای طراحی شود که چند سالن پرظرفیت برای اسکان زائر داشته باشد. به این ترتیب با مشارکت مردم و خود زائران، امکان اسکان حدود هفتصد زائر فراهم شد.
خادمان اینجا از کودکان شش هفت ساله تا پدربزرگان شصت هفتادساله همه با عشق کار می‌کنند و حتی در ایام ماه مبارک رمضان با اینکه خودشان روزه‌اند، از زائرانی که روزه دار نیستند، پذیرایی می‌کنند؛ هرچند گاهی خود زائران هم به کمکشان می‌آیند و روزانه در هر سه وعده حدود هزار پرس غذا حاضر می‌کنند.
در منطقه طبرسی شمالی نیز مسجد جوادالائمه (ع) از سال ۱۳۹۹ افتخار میزبانی صلواتی از زائران امام رضا (ع) را دارد. آن طور که رضا اسماعیل پور، مسئول اسکان زائران می‌گوید، زائران در باشگاه ورزشی و سوئیت مسجد پذیرش می‌شوند، اما اگر مدارس محله هم همکاری کنند، ظرفیت پذیرش زائر تا حدود هزار نفر افزایش پیدا می‌کند: «ما برای گره گشایی اینجا هستیم و از میزبانی اربعین عراقی‌ها الگو گرفته‌ایم. هر شب با کمک مسجد و خیران، صد پرس غذا برای افطار و سحر میهمانان طبخ می‌شود و اگر هم اضافه بیاید، به لیست خانواده‌های کم برخوردار تعلق می‌گیرد. سایر کار‌ها مثل حمل ونقل، شست وشوی لباس و هر کاری که زائر داشته باشد، مثل خرید دارو یا بلیت، نیز در حد امکان برایش انجام می‌دهیم و کوچک و بزرگ در محله، درگیر میزبانی هستیم.
اشک شوق زائران؛ قشنگ‌ترین خاطره خادمان
علی پاکدل، مسئول قرارگاه جهادگران فاطمی، هم سه چهار سالی هست کارگاه هشتادمتری محل کارش را به قرارگاه جهادی تبدیل کرده است و به اتفاق دوستانش درکنار همه خدمات جهادی به مجاوران، به صورت ویژه به زائران حضرت رضا (ع) خدمت می‌کنند. او با تأکید بر اینکه ما مشهدی‌ها به امام رضا (ع) مدیونیم و باید دینمان را به ایشان ادا کنیم، اشک شوق زائران هنگام دریافت خدمات را از خاطرات زیبا و ماندگارش، توصیف می‌کند و ضرورت اصلاح نگرش مجاوران به زائران و فرهنگ سازی میزبانی از زائر را هم با خاطره‌ای تبیین می‌کند:
«در همین نوروز که مشغول شناسایی زائران بودیم، به دو خانواده برخوردیم که تصمیم گرفته بودند شب را داخل خودرو صبح کنند. هرچه می‌گفتیم، راضی نمی‌شدند با ما بیایند. می‌گفتند به مسافرخانه می‌رویم، ولی می‌دانستیم که این کار را ﻧمی کنند. بالاخره درحال رفتن بودیم که دختربچه شان از ما پرسید آقا! شما از ما پول می‌گیرید؟ گفتیم نه دخترم! میهمان امام رضا (ع) هستید. تا این را فهمیدند، با اشتیاق همراهمان شدند. این باور نکردن اسکان رایگان در مشهد، برایمان عجیب بود».
البته خادمان قرارگاه جهادی فاطمی برای خدمتگزاری، به ایام نوروز محدود نمی‌شوند و هر زمان متوجه شوند زائر یا زائرانی گرفتار هستند، مشتاقانه به کمک می‌شتابند تا کمتر به آن‌ها سخت بگذرد و با خاطره‌ای خوش، شهر امام رضا (ع) را ترک کنند. جوانان این قرارگاه که بیشترشان دهه هفتادی و هشتادی هستند، علاوه بر این در ایام اربعین در مشایه و پایان صفر در مشهد، در قالب موکب خدماتی، چون اسکان، ماساژ، شستن لباس، پذیرایی و... به زائران خدمات می‌دهند.
از آرزوی اسکان زائران تا ساخت زائرسرا
فاطمه سبحانی، همسر شهید حسن ابراهیم زاده، از دیگر خادمان مردمی ولی نعمتمان حضرت رضا (ع) است که با دیدن سرگردانی زائران برای اسکان، همیشه آرزو داشت بتواند برایشان کاری کند و چیزی نگذشت که آرزویش محقق شد: «حدود شش هفت سال پیش که خانه مان در امامیه بود، در دهه آخر صفر و عید نوروز که تعداد زائران بیشتر می‌شد، همیشه با دیدن زائرانی که با چمدان و وسایل و بچه‌ها در خیابان سرگردان بودند، به خصوص زیر باران یا در هوای گرم و سرد، آرزو می‌کردم کاش نزدیک حرم خانه‌ای داشتم و زائران را اسکان می‌دادم؛ به همین خاطر دوسه سال بعد، وقتی برای گرفتن پروانه ساخت ملک کلنگی مان در خیابان توحید عازم شهرداری شدم، به دلم افتاد که زیرزمین خانه را به نام حضرت زهرا (س) و برای اسکان زائران اختصاص دهم.
این شد که از نیمه شعبان سال۱۳۹۸ یک طبقه آن با مساحت نود متر را به عنوان «حسینیه حضرت فاطمه زهرا (س)؛ یاس کبودِ حضرت محمد (ص) و حضرت علی (ع)»، نام گذاری کردم و به صورت رایگان در اختیار زائران قرار دادم که تاکنون پذیرای بیش از ۲هزار زائر در قالب کاروان‌های زیارتی یا خانوادگی بوده است».
هر خانه یک زائرسرا
برخی هم در عرصه میزبانی زائر، نه فردی بلکه گروهی قیام کرده‌اند و دیگران را نیز دعوت به مشارکت در این امر خداپسندانه می‌کنند؛ مانند جواد علما، مدیر کانون فرهنگی تبلیغی خادمین امام رئوف (ع)، که از سال ۱۳۹۸ درقالب این کانون، صدهانفر از مشهدی‌ها را پای سفره خدمتگزاری به ولی نعمت نشانده است:
«با راه اندازی پویش هر خانه یک زائرسرا، مشهدی‌های علاقه‌مند به میزبانی از زائران حضرت رضا (ع) اعلام آمادگی کردند و مشخصات اماکنشان در سامانه کانون ثبت شده است که شامل واحد‌های دربست، طبقه مستقل یا اسکان مشترک با میزبان است و برای همه زائران در طول سال قابل استفاده است، اما زیارت اولی ها، زوج‌های جوان و افراد کم برخوردار یا فعال فرهنگی اولویت دارند.
امسال نیز با توجه به تقارن شب‌های قدر با نوروز، میزان درخواست‌ها برای اسکان صلواتی به ویژه اقامت ده روزه (به دلیل امکان روزه داری) و از طرفی حضور در جوار بارگاه ملکوتی حضرت ثامن الائمه (ع) در لیالی باعظمت قدر بسیار زیاد بود».
او در ادامه به برخی میزبانی‌های جالب توجه اشاره می‌کند و می‌گوید: «یک بانوی مسن که خانه‌ای کوچک و دارای دو اتاق داشت، یک اتاق را به زائران اختصاص داد و با همین اتاق کوچک از ثواب میزبانی بهره‌مند شد. فرد دیگری در محله مهرآباد، نوروز، خانه خود را با دو واحد شصت متری در اختیار زائران قرار داد و خود به منزل برادرش در روستا رفت.
یکی از بانوان خیر مشهدی نیز با دراختیار قرار دادن خوابگاه دانشجویی خصوصی خود به همراه یک ساختمان مسکونی سه واحدی، افتخار میزبانی زائران امام هشتم (ع) را از آن خود کرد. خانواده دیگری نیز چهار واحد در پارکینگ منزل خود را که در اختیار خود و فرزندانشان بود، فرش کردند و با امکانات حداقلی در اختیار زائران گذاشتند.
یکی دیگر از میزبانان مشهدی منزل خود را به خانواده‌ای طلبه اختصاص داد و در ازای آن از حضور میهمان طلبه در برنامه‌های فرهنگی مسجد محله استفاده کرد. تعدادی از میزبانان هم به کمک اهالی محله به ویژه در حسینیه ها، با افطاری ساده از زائران پذیرایی کردند».
میزبانی از بدو ورود
کانون موضوعی زیارت مشهد، از دیگر گروه‌های مردمی خدمت رسانی به زائران است که از سال۱۳۹۷ زیر نظارت آستان قدس رضوی فعالیت می‌کند و طی سال ازجمله نوروز، در راه آهن به زائران خدمات می‌دهد. آقای هاشمی، مسئول این کانون، می‌گوید: در طول سال از ساعت۱۲ تا ۲۰ در راه آهن برای زائران مسن یا بیمار، خدمات ویلچر ارائه می‌دهیم.
بیش از صد خادمیار در سنین و جایگاه‌های اجتماعی مختلف با لباس خادمی حضرت رضا (ع) برای ارائه خدماتی ازجمله اهدای بسته‌های فرهنگی و متبرک یا صندلی چرخ دار صف می‌بندند که برای زائران بسیار جذاب و دل نشین است؛ آن قدر که با دیدن این صحنه اشک می‌ریزند و می‌گویند مانده بودیم پدر و مادر یا مریضمان را چگونه پای قطار تا تاکسی برسانیم.
محمد دوستی، از خدمتگزاران این کانون، نیز با اشاره به اینکه ورودی‌های شهر مانند فرودگاه، پایانه مسافربری و راه آهن، پیشانی حرم مطهر هستند، زیرا مسافران پس از ساعت‌ها سفر از راه‌های دور، ابتدا وارد این مکان‌ها می‌شوند، می‌گوید: امسال باتوجه به تقارن نوروز با ماه مبارک رمضان، تعداد زائران بیشتر شده است و وقتی در همان ابتدای ورود به شهر، با خادمان حرم رضوی روبه رو می‌شوند، حس خیلی خوبی پیدا می‌کنند. با اینکه گاهی تعداد زائران متقاضی ویلچر، بیش از ظرفیت ماست، کارمان را سرعت می‌دهیم و همه سعیمان را می‌کنیم تا کسی از دریافت خدمات محروم نماند.
در هر کشیک، به مدت چهار ساعت در خدمت زائران هستیم. علاوه بر این ها، از محل کمک‌ها و نذور مردمی به نهاد‌هایی همچون اوقاف و امورخیریه و مرکز رسیدگی به امور مساجد، این نهاد‌ها نیز در مساجد، حسینیه‌ها و بقاع متبرکه سطح شهر (مانند گنبد خشتی) با اسکان، پذیرایی، خدمات بهداشتی درمانی و برنامه‌های فرهنگی میزبان زائران هستند که البته صرفا به نوروز محدود نمی‌شود.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
